9. KARMA ARAŞTIRMALAR ( 1 VİDEO )
DURUM ÇALIŞMASI (McMillan (2000) ve Yin (2009)
(Hazırlayan: Nihal Çiftçi)
Durum çalışmaları gerçek yaşamın, güncel bağlam veya ortamdaki durumun incelenmesidir. Yaşamın bir kesitiyle ilgili doğrudan ve derinlemesine bilgi akışı sağlar. Karşılaştırma şansı sunar. Güncellemeler açıktır. Sonuçların genellemesi zordur. Örneklemin kimliğini gizlemek gerekir ve bu zordur. Dil becerisi gerektirir.
Durum çalışmalarının türleri; tarihsel örgütleme, gözlemsel durum çalışması, hayathikâyesi, durum analizi, çoklu durum ve çoklu alan şeklinde sınıflandırılabilir (Büyüköztürk).
Stake ise durum çalışmalarını şu şekilde ele almaktadır.
- içsel durum çalışması,
- araçsal durum çalışması
- ortak/çoklu durum çalışması
Durum Çalışmalarının Aşamaları
- Çalışmanın uygunluğunu test etmek
- Problemin ifadesi;
- Araştırma alanına girme;
- Katılımcıların seçilmesi (amaçlı örnekleme);
- Verilerin toplanması;
- Verilerin analizi (bütüncül analiz/tek yönlü analiz);
- İçsel durum/araçsal durumun raporlanması
Eylem Araştırması
Eylem araştırması kişilerin kendi mesleki eylemleri hakkında araştırma yapmaları ve değişim için eyleme geçmeleri temelinde gerçekleşen sistematik bir müdahale sürecidir. Eğitimle ilgili eylem araştırması öğretim süreci içerisinde kullanılan bir yöntem olması nedeniyle öğretmenlerin rolünü “araştırmacı öğretmen” olarak değiştirmektedir. Eylem araştırması yapan öğretmenler yalnızca akademisyenlerin ürettikleri bilgiyi kullanan bireyler değil, bunun ötesinde bu bilgilerden de yararlanarak kendi karşılaştıkları problemlerle ilgili çözümleri kendileri geliştirerek yeni bilgi üreten ve bu sayede uzmanlıklarını ve mesleklerini geliştiren kişilerdir.
Esnek olarak planlanır. Az genellenebilir. Örneklem kasıtlıdır.
Aşamaları :
Fenomenolojik Araştırmalar
Öncüleri: Husserl, Heidegger, Sartre ve Merleu-Pont
Görüngü, duyularla algılanabilen her şey, fenomendir; bireyin başına gelen olay, yaşantıdır ve tanımlanabilir ve sonludur. Fenomen, olgu-olay anlamındadır. Araştırmacı katılımcıların neyi deneyimlediğini “dokusal”, koşul, durum ve içerik açısından nasıl deneyimlediklerini ise “yapısal” olarak betimler.
Fenomen Tek bir kavram veya düşünceyi işaret eder. Örneğin eğitimde “çalışma alışkanlıkları”.
Örneklem Fenomeni deneyimleyen bir grup (büyüklüğü 3-4 kişi ile 10-25 kişi -mümkünse <10 kişi) insan
Felsefi tartışmalar Yaşanılan deneyimler fenomenle ilgili öznel diğer insanlarla ortak olan nesnel deneyimler söz konusudur.
Araştırmacının rolü Kendisini ayraç içerisine alır. Başka bir ifade ile kişisel deneyimlerini ele alarak okuyucunun kişisel deneyimleri ile araştırmayı yönlendirip yönlendirmediği hakkında fikir sahibi olması sağlanır. Her şeyle ilk kez karşılaşıyormuş bakış açısı “aşkın” olarak ifade edilir
Veri toplama süreci Genellikle mülakatlar yoluyla olur. Ancak gözlem, günlük, dokümanlar, yazıya aktarılmış konuşmalar, resmî yazılar, drama, film, şiir, müzik veya diğer sanat formlarından da yararlanılabilir.
Veri analizi Dar kapsamdan (anahtar ifadelerin listelenmesi) geniş kapsama (anlam kümeleri/grupları oluşturma) doğru ilerleyen sistematik bir süreçtir.
Gözlem süresi Uzun soluklu olmalıdır.
Sonuç “Neyin” “nasıl” deneyimlendiğini bütünleştiren “öz” betimlenir. Öze ulaşmak için dokusal ve yapısal betimlemeler harmanlanır.
Fenomenolojik araştırmanın aşamaları
- görüngünün sezilmesi ve algılanması,
- görüngüye odaklanılması
- görüngünün betimlenmesi
ETNOGRAFİ ARAŞTIRMALARI
- Antropologlar tarafından geliştirilmiştir.
- Bir grubun davranışlarını doğrudan gözleme yoluyla bu gruba ilişkin sosyal ve bilimsel betimleme yapmaktır.
- Etnografi insanların dünyasını ve kökenini belgelendirmektir. Etnografi araştırmaları aynı kültürü paylaşan grubun kültürüne ilişkin betimlemeler yapar. Yapılandırılmış görüşmelerdir.
- Araştırma sonucu genellemeye varmalıdır.
TÜRLERİ:
® Dini etnografi,
® yaşam öyküsü,
® otoetneografi,
® feminist etnografi,
® etnografik romanlar ile fotoğraf,
® video elektronik ortamda bulunan görsel etnografi türleri
® gerçekçi etnografi
® eleştirel etnografi
Creswell, etnografi araştırmalarını gerçekçi ve eleştirel olarak da ikiye ayırmaktadır. Gerçekçi etnografide, objektiflik söz konusudur, üçüncü kişinin bakış açısıyla yaklaşılır, kişisel ön yargı, siyasi hedef ve yargıdan uzak durulur. Eleştirel etnografide ise herhangi bir nedenle (güç, sınıf farkı, ırk, cinsiyet, vb.) kişilerin ötekileştirilmesine karşı çıkar, dışlanan grupların özgürleştirilmesini savunur.
ANLATI ARAŞTIRMALARI
® Anlatı araştırmaları, insanların bir konuya veya duruma ilişkin deneyimlerini yaşamış oldukları
hikâyeler ile inceler.
® İnsanların yaşadıkları olayların ardışık olarak düzenlenmesi, bu olaylar arası ilişkilerin kurulması ve böylece bu olayların belirli hedef kitle için anlamlandırılması sağlanır.
® Hikâyeyi anlatanlar ile araştırmacı arsında bir iş birliği ortaya çıkar.
® Bireylerin kimlikleri ve kendilerini nasıl gördüklerini ortaya çıkaran deneyimler ele alınır.
® Farklı veri toplama teknikleri bir arada kullanılabilir.
® Araştırmacının hikâyeyi kronolojik sıraya koyması önemlidir.
® Türleri: otobiyografi, biyografi, hayat hikâyesi, kişisel hikâyeler ve sözlü tarihtir.
Odak ve Analiz Açısından Nitel Araştırmalar
KARMA ALIŞTIRMALAR
(Johnson ve Onwuegbuzie)
Araştırmacıların, nicel ve nitel yöntemlerin, yaklaşımların veya kavramların karışımlarını veya kombinasyonlarını tek bir araştırmada veya bir dizi araştırmada kullanması karma araştırmayı işaret eder.
Karma yöntem araştırmalarının iki temel amacı:
(1) Çeşitleme ve tamamlayıcılık: Nicel ve nitel yöntemler uygulayarak elde edilen sonuçlarıdoğrulanmak
veya geliştirmektir.
(2) Başlatma, geliştirme ve genişletme: Nicel ve nitelyöntemler uygulanarak elde edilen sonuçlardan yararlanarak yeni araştırma soruları türetmektir.
Karma araştırmaların zaman içerisindeki yolculuğu:
- Birden fazla nicel yönteminbirlikte kullanılması
- Birleştirilmiş anket ve görüşmelere yer verilmesi
- Nitel ve nicel verilerin çeşitlendirilmesi
- Sadece tek araştırma, duruma göre araştırma ve yararcı araştırma paradigmalarını benimseyen
- araştırmacıların görüşlerinin birleştirilmesi
- İki geleneksel paradigmanın (nitel ve nicel) varsayımlarının tartışılması ve uzlaştırılması
- Karma yöntem araştırmalarının çeşitlerine ilişkin bir sınıflandırma sisteminin belirlenmesi Çoklu yöntemlerin bir araştırma sürecinde kullanılması
- Pek çok açıdan karma yöntem araştırmalarının sağladığı olanakların belirlenmesi
- Araştırma sürecinde karma, nitel ve nicel yöntemlerin karşılaştırılması Karma yöntemin nitel ve nicel yöntemlerin doğal tamamlayıcısı olarak konumlandırılması
Karma Araştırmalar Çeşitleme Türleri
VERİ ARAŞTIRMACI KURAM YÖNTEM
PLAN
Problemin belirlenmesi, uygunluk, yöntem ve model seçimi aşaması
UYGULAMA
Verilerin toplanması, uygulanması, analizi aşaması
DEĞERLENDİRME
Sonuçların raporlaştırılması aşaması
Karma Desen Türleri
- Zenginleştirilmiş desen,
- Açıklayıcı desenler
- Keşfe yönelik/keşfedici desen
- Gömülü desen
Veri, araştırmacı, kuram ve yöntem ile çeşitleme yapılabilir (Denzin, 1978). Hanson, Creswell, Clark, Creswell (2005) ise ardışık açımlayıcı, ardışık keşfedici ve ardışık dönüşümsel olarak sıralamaktadır. Ardışık açımlayıcı yaklaşımda öncelikle nicel veri toplanır ve analiz edilir.