5.BÖLÜM

İÇERİK VE SÜREÇ FARKLILAŞTIRMAYA   DAİR DERS TASARIM ÖRNEĞİ-4

Farklılaştırılmış öğretimde, öğretmenlerin öğrenci çeşitliliğine yanıt olarak değiştirebilecekleri dört sınıf unsuru;

• İçerik,            
• Süreç,                       
• Ürün,                         
• Öğrenme ortamı

 Bu dört unsurun değiştirilmesi, öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi alanları ve öğrenme profilleri arasındaki farklılıklara yer açar.

 Farklılaştırılmış Öğretimde Öğretmen Rol

leriÖğrenciler    okula    Maslow'un    ihtiyaçlar    hiyerarşisinde    ana    hatlarıyla belirlediği hem bilişsel hem de duyuşsal ihtiyaçlarla gelirler.

Öğretmenin öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik tepkisini ve öğrenci faydaları açısından kalitesini belirleyici faktörler;

Öğretmenin eylemlerini şekillendiren felsefe

Öğretmenin yetkinlik düzeyi

Genellikle bu iki faktörü "istek" ve "beceri" olarak düşünülür.

Farklılaştırılmış bir sınıfta öğretmenlerin öğrencilerine iletmeleri beklenen belirli mesajlar:

Davet mesajı: Burada olmanızdan, sizi daha iyi tanıyacak olmaktan çok memnunum ve sınıfa önemli deneyimler ve özellikler getirdiğinizin farkındayım. Burayı sizin için değerli bir öğrenme ortamı yapmak için elimden geleni yapmak istiyorum.

Yatırım mesajı: Bu sınıfta ve dünyada önemli olduğunuzdan, olabildiğince hızlı ve çok büyümenize yardımcı olmak için çok çalışacağım. Başarınız çabanızdan kaynaklanacağı için sizden de çok çalışmanızı isteyeceğim.

Kalıcılık mesajı: Her zaman ilk denemenizde her şeyi doğru yapamayabilirsiniz. Ben de sizin için ve sizinle birlikte başarınızı geliştirecek yaklaşımlar bulmak için çalışacağım. Sizden asla vazgeçmeyeceğim.

Fırsat mesajı: Gençsiniz ve dünyada var olan olasılıkları yeni öğreniyorsunuz. Kendinizi çeşitli ortamlarda, çeşitli rollerde ve çeşitli içeriklerle görmeniz için sizlere fırsatlar sunmak istiyorum. Bu, geleceğe hazırlanmanız ve sizin için var olan olasılıkları görüp heyecanlanmanız için bir fırsattır.

Düşünme mesajı: Sizi dinleyeceğim, sizden öğreneceğim, sizi sınıfımızda çalışırken gözlemleyeceğim, ilerlemenizi inceleyeceğim ve rehberliğinizi isteyeceğim. İşimi ve sizin için nasıl çalıştığımı mümkün olduğunca sık düşüneceğim. Daha bilinçli ve etkili bir öğretmen olabilmek için kendimden bunu bekliyorum. Daha bilinçli ve etkili bir öğrenci olabilmeniz için sizden de aynısını isteyeceğim.

  

PROGRAM DEĞERLENDİRME TÜRLERİ VE YAKLAŞIMLARI-1

Program Değerlendirme Türleri

Program değerlendirme, değerlendirme biçimine göre formal ve informal değerlendirme olarak ikiye ayrılır.

Formal,değerlendirme;

Sistematik bir süreci içerir.

Değerlendirme için amaçların belirlenmesi; nerede, ne zaman ve kim tarafından yapılacağına karar verilmesi; süreçte kullanılacak tüm veri toplama araçlarının geçerliği ve güvenirliğinin incelenmesi anlamına gelir.

Yapılandırılmış bir değerlendirme türüdür.

Süreçhakkında uzmanlık gerektirir.

İnformal değerlendirme;

Sistematik olmayan bir özellik taşır.

Çoğunlukla günlük yaşamda karşılaşılan olaylarda ortaya çıkar ve öznel bir nitelik taşıma durumu söz konusudur.

Kesinlikle     değersiz, geçersiz bir değerlendirme türü olarak da   düşünülmemelidir.

Burada özellikle deneyimler, içgüdüler oldukça önemli verilerdir.

Bazı durumlarda formal değerlendirmeye göre daha hızlı bir biçimde veriye

ulaşma söz konusudur.

Ayrıca informal değerlendirmeler formal değerlendirme yapılmasına zemin de oluşturabilir.

Geliştirilen program ile gerçekleşen program arasındaki ilişkiyi sorgulamada her iki değerlendirme türü birlikte kullanılabilir.

Değerlendirme amacı yönünden ise biçimlendirici ve toplam değerlendirme olarak sınıflandırılmaktadır.

Biçimlendirici değerlendirme;

Geliştirilen     programın    özellikle     ilk    aşamalarında     durumun    gözden geçirilmesi amacıyla yapılır.

Bu değerlendirme sürekli, ayrıntılı ve konuya özgü bilgilendirme sağlar. Programın niteliğinin artırılmasının amaçlandığı bu değerlendirme, program tamamlanmadan, diğer bir deyişle çok geçmeden sorunlara müdahale edilmesine olanak sağlar.

Toplam değerlendirme;

Programın uygulanmasından sonra yapılan bir değerlendirme türüdür. “Eğitim programı başarılı oldu mu?” sorusu üzerinden hareket eder.

Programın her bir ögesi üzerindeki toplam etkisi ile ilgili kanıtlar toplanır.

 PROGRAM DEĞERLENDİRME TÜRLERİ VE YAKLAŞIMLARI-2

Kirkpatrick; toplam değerlendirmenin tepkiler, öğrenme, transfer etme, sonuçlar açısından dört düzeyinin olduğunu ifade eder.

Birinci düzeyinde, öğrencilerin uygulanan programa nasıl tepki gösterdikleri üzerine odaklanılır.

İkinci düzeyde, değerlendirmeciler programın hedef ve kazanımlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin veri toplarlar.

Üçüncü düzeyde yine değerlendirmeciler tarafından programı deneyimleyen kişilerin görüş ve tutumlarını belirlemeye yönelik sorular sorarlar.

Son düzey ise en zorlu basamak olarak değerlendirilir. Çünkü bir programın sonuçlarına hemen ulaşılamaz.

 

Program Değerlendirme Yaklaşımları

Fitzpatrick ve arkadaşları (2004) tarafından beş farklı bakış açısı ile beş farklı program değerlendirme yaklaşımı geliştirilmiştir.

 

Hedefe Dayalı Değerlendirme

Programın hedeflerinin belirlenmesi ve bu hedefler doğrultusunda gerçekleşen çıktıların değerlendirilmesini temel almaktadır.

Önceden belirlenen hedefler ile hedeflerin gerçekleşme düzeyini belirleyen ölçme sonuçları karşılaştırılarak durum tanımlanmaya çalışılır.

Hedeflerin belirlenmiş olması uygulamayı kolay kılar.

Sadece hedef odaklı olmasının yarattığı bazı sınırlılıkları da söz konusudur.,

Ortaya farklı durumlar çıktığında çoğunlukla bunlar gözden kaçırılabilmektedir.

Bu yaklaşım doğası gereği program uygulandıktan sonra kullanılabilir.

Süreç içinde olası sorunların belirlenmesi ve gereken müdahalelerin yapılması mümkün değildir.

 

Yönetime Dayalı Değerlendirme

Yöneticilere ya da program liderlerine bilgi sunmaya odaklanan bir nitelik taşır.

Elde    edilen    bilgilerin    özellikle   karar   vericiler,   müdürler   vb.   yönetim basamağında yer alan kişilerce daha etkili kullanılabileceğini savunur.

Burada önemli olan yöneticilerin kararlarıdır.

  

  Değerlendirmeci tasarımını yapar, verilerini toplar ve sunar.

 

PROGRAM DEĞERLENDİRME TÜRLERİ VE YAKLAŞIMLARI-3

Değerlendirmeci süreçte yöneticilerle birlikte çalışır.

Program uygulanmadan daha tasarı aşamasındayken tartışma fırsatını sunması güçlü yönlerinden biridir.

Sınırlı yönleri ise yöneticinin fark edemediği kritik durumların gözden kaçırılma tehlikesi, değerlendirmecinin yöneticiyle uyuşmaması olarak ifade edilebilir.

 

                  Uzman Odaklı Değerlendirme

                   En eskive en çok kullanılan yaklaşımlarından biridir.

Programın niteliğine o program konusundaki uzman ya da uzmanların karar vermesine odaklıdır.

Birçok alanda uygulanabilmesi, verimli olması güçlü yönleri arasındadır.

Tüketici/Yararlanıcı Odaklı Değerlendirme

Eğitim programları, çalıştaylar, hizmet içi eğitimler, eğitim materyalleri gibi ürün ve hizmetler hakkında bilgi toplamakla yükümlü birey ya da bağımsız kuruluşlar tarafından geliştirilen ve desteklenen bir yaklaşımdır.

Geliştirilecek ürün ve hizmetlerden yararlananların değerlendirme pozisyonunda olmasına dayanır.

Öncelik verilen değerlendiricinin beklentisidir.

Katılımcı Odaklı Değerlendirme

Paydaşların, bir diğer deyişle programla ilgisi olanların değerlendirmeye yardım etmek üzere sürece katılması söz konusudur.

Çoğulcu bir bakış açısını yansıtması, programın çok yönlü değerlen- dirilmesine önemli katkılar sağlar. Örneğin bir programın değerlendirilmesinde öğrencilerin, öğretmenlerin, yöneticilerin ve / veya ailelerin katılması programın farklı açılarından ele alınmasına katkı sağlar.