4.BÖLÜM

İçerik Farklılaştırma ve Ders Tasarım Örneği

İçerik, öğretim sürecinin “girdisi”dir.

İçeriğin belirlenmesindeki en kritik faktörlerden biri öğretmenin hem konu hem de öğrencileri hakkındaki bilgisidir.

Öğretmenin kapsayıcı hedefi, bütün öğrencileri için temel bilgi, anlayış ve becerileri ulaşılabilir kılmaktır.

 

İçeriğe Erişimi Farklılaştırma Yolları

Öğrencilerin bireysel farklılığına hitap edecek farklı okuma düzeylerinde metin veya roman kullanma,

Bilgiyi hem bütünden parçaya hem de parçadan bütüne yaklaşımlarıyla sunma,

Farklı seviyelerdeki okuma malzemeleri ile çalışan öğrencileri destekleme ve onları cesaretlendirme,

Bir konu ile ilgili desteğe ihtiyacı olan öğrencilerle aynı konuda ileri düzeyde olan öğrencilere seviyelerine uygun çalışmalar verme,

İçeriği hazırbulunuşluk düzeylerine göre farklılaştırmanın amacı, öğrencilerden öğrenmeleri istenen temel bilgi ve beceriyi öğrencinin okuma ve anlama kapasitesiyle eşleştirmektir.

İlgi alanlarına göre farklılaştırmanın amacı, mevcut öğrenci ilgileri üzerine inşa edilen veya öğrenci ilgi alanlarını genişletebilen fikirlerin ve öğretim araçlarının programa dâhil edilmesidir.

İçeriğin öğrenme profillerine göre farklılaştırılmasının amacı ise bir öğrencinin tercih ettiği öğrenme yöntemine uygun öğretim araç gereç ve uygulamalarının işe koşularak öğrencilerin öğrenme kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak ve bu sayede hem etkili hem de keyifli öğrenme ortamı oluşturmaktır.

 

İÇERİK VE SÜREÇ FARKLILAŞTIRMAYA DAİR DERS TASARIM ÖRNEŠİ-2

4.Sınıf  Sosyal  Bilgiler Farklılaştırılmış Ders Tasarım Örneği

Ders: Sosyal Bilgiler

İlişkili Olduğu Yetkinlik: Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler Öğrenme Alanı: Üretim, dağıtım ve tüketim

Kazanım: Ailesi ve yakın çevresindeki başlıca ekonomik faaliyetleri tanır.

Süre: 4 ders saati

Beceri: Çevre okuryazarlığı, finansal okuryazarlık, harita okuryazarlığı

 Değer: Duyarlılık, sorumluluk

Kavram: Çevre, turizm, tarım, sanayi, madencilik

Yöntem/Teknik: Soru-cevap, küçük grup tartışması, büyük grup tartışması

 

Ders Öncesi Hazırlık

Bir ders öncesinde KWL (Ne biliyorum? Ne öğrenmek istiyorum? Ne öğrendim?) etkinlik formu uygulanır.

Öğretmen gelen verilere göre gruplar oluşturup istasyon tekniğine uygun oturma planını hazırlar.

 

Dersin İşlenme Basamakları

Giriş: 23 Nisan’da farklı ülkelerden gelen öğrencilere bölgemizi nasıl tanıtırız sorusu sorulur.

Daha sonra yaşadığımız bölgeyi tanımaya ne dersiniz diyerek derse giriş yapılır.

Derse Geçiş:  Bugün sizlerle ailemizdeki ve yakın çevremizdeki başlıca  ekonomik faaliyetleri tanıyacağız.” diyerek derse başlanır.

Gelişme: Öğretmen, derse girişteki örnekten yola çıkarak bölgenin yabancı arkadaşlara tanıtımı için tarımdan, turizmden, sanayiden, madencilikten ve hayvancılıktan yararlanılabileceğini söyler. Ardından etkileşimli harita üzerinde bölgedeki ekonomik faaliyetlere ilişkin bir sunum gerçekleştirir.

Öğrenciler gruplanarak istasyon tekniğine geçilir:

Turizm istasyonu: Turizm yerleri listeleme, reklam filmi senaryosu hazırlama

Tarım istasyonu: Üç boyutlu tarım ürünleri haritası yapma

Sanayi ve madencilik istasyonu: Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan sanayi ve maden temelli çevre sorunlarını içeren Ek 3’te yer alan gazete haberi verilir.

Öğrencilerden bu haberi okumaları istenir. Ardından haberde var olan problem durumunu belirleyerek söz konusu çevre sorununu önleyebilecek bir proje önerisi tasarlamaları istenir. 

İÇERİK VE SÜREÇ FARKLILAŞTIRMAYA DAİR DERS TASARIM ÖRNEŠİ-2

4.Sınıf  Sosyal  Bilgiler Farklılaştırılmış Ders Tasarım Örneği

Ders: Sosyal Bilgiler

İlişkili Olduğu Yetkinlik: Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler Öğrenme Alanı: Üretim, dağıtım ve tüketim

Kazanım: Ailesi ve yakın çevresindeki başlıca ekonomik faaliyetleri tanır.

Süre: 4 ders saati

Beceri: Çevre okuryazarlığı, finansal okuryazarlık, harita okuryazarlığı

 Değer: Duyarlılık, sorumluluk

Kavram: Çevre, turizm, tarım, sanayi, madencilik

Yöntem/Teknik: Soru-cevap, küçük grup tartışması, büyük grup tartışması

 

Ders Öncesi Hazırlık

Bir ders öncesinde KWL (Ne biliyorum? Ne öğrenmek istiyorum? Ne öğrendim?) etkinlik formu uygulanır.

Öğretmen gelen verilere göre gruplar oluşturup istasyon tekniğine uygun oturma planını hazırlar.

 

Dersin İşlenme Basamakları

Giriş: 23 Nisan’da farklı ülkelerden gelen öğrencilere bölgemizi nasıl tanıtırız sorusu sorulur.

Daha sonra yaşadığımız bölgeyi tanımaya ne dersiniz diyerek derse giriş yapılır.

Derse Geçiş:  Bugün sizlerle ailemizdeki ve yakın çevremizdeki başlıca  ekonomik faaliyetleri tanıyacağız.” diyerek derse başlanır.

Gelişme: Öğretmen, derse girişteki örnekten yola çıkarak bölgenin yabancı arkadaşlara tanıtımı için tarımdan, turizmden, sanayiden, madencilikten ve hayvancılıktan yararlanılabileceğini söyler. Ardından etkileşimli harita üzerinde bölgedeki ekonomik faaliyetlere ilişkin bir sunum gerçekleştirir.

Öğrenciler gruplanarak istasyon tekniğine geçilir:

Turizm istasyonu: Turizm yerleri listeleme, reklam filmi senaryosu hazırlama

Tarım istasyonu: Üç boyutlu tarım ürünleri haritası yapma

Sanayi ve madencilik istasyonu: Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan sanayi ve maden temelli çevre sorunlarını içeren Ek 3’te yer alan gazete haberi verilir.

Öğrencilerden bu haberi okumaları istenir. Ardından haberde var olan problem durumunu belirleyerek söz konusu çevre sorununu önleyebilecek bir proje önerisi tasarlamaları istenir.

 

İÇERİK VE SÜREÇ FARKLILAŞTIRMAYA DAİR DERS TASARIM ÖRNEŠİ-3

Ölçme ve Değerlendirme

Bireysel değerlendirme: Öz değerlendirme formu

KWL formunu göndererek onlara “Ne öğrendim?” bölümünü tamamlatılır. Ek 4’te yer alan bireysel değerlendirme etkinliği formu doldurulur.

Grup Değerlendirme: ‘‘Kâğıdı Gönder’’ Etkinliği

Öğretmen dersin sonunda önceden hazırladığı büyük bir kartona grupların ele aldığı konu başlığını yazar. Her bir gruba kartonları gönderir ve gruplardan o gün ne öğrendiklerini yazmalarını ister.

Süreç tüm gruplar katkıda bulunana kadar devam eder. Ardından tüm kâğıtlar sınıf ortamında paylaşılır.

 

Öğrenme Ortamı

Öğrenme ortamını, öğrencilerin hem bireysel hem de bir bütün olarak bir arada çalışmalarını sağlayan görünür veya görünmez bütün etmenler açısından düşünmek yararlı görülmektedir.

Etkili bir öğrenme ortamında bir sınıfın görünümü, organizasyonu ve yapısı, renklerin çekiciliği, öğrenci çalışmalarının etkili sunumları ve hem bireysel hem de ortak çalışma için alanlar, araç ve gereçlere kolay erişim, dikkati büyük ölçüde akran iş birliğine odaklayan mobilya düzenlemeleri ile kaliteli çalışmayı desteklemek için görünür ipuçları; öğrencileri öğrenmeye davet eden unsurlar arasındadır.

Öğrenme; o ortamdaki her öğrenciye güvenli, onaylayıcı, zorlayıcı ve des- tekleyici hissettiren bir ortam tarafından desteklenir.

Etkili bir farklılaştırmadan söz edilebilmesi için öğrenme ortamı;

Öğretmen, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve fiziksel ihtiyaçlarına uyum sağlar ve yanıt verir.

Öğrenciler hem fiziksel hem de duygusal olarak kendilerini güvende hissederler.

Öğretmen, her öğrencinin doğasında var olan farklılıklara saygı duyar ve onları destekler.

Bireysel farklılıklar doğal ve olumlu kabul edilir.

Öğrenciler, öğrenenler olarak birbirlerine saygı duymayı ve birbirlerini desteklemeyi öğrenirler.

Öğretmen ve öğrenciler, günlük rutinler ve sınıf işleyişi hakkında karar verme sürecine katılırlar.

Sınıfın fiziksel düzenlemeleri esnektir ve öğrencilerin çeşitli öğrenme seçeneklerine erişimini destekler.